Juridische uitdagingen bij gebruikmaking van de huidige woning: splitsen of bijbouwen - blog 2
Veel zorg voor ouderen is verplaatst van het verzorgingstehuis naar de eigen woning. Ouderen blijven dus vaak tot hun overlijden in de eigen (eengezins)woning wonen. In feite is dat vaak een veel te grote woning, maar door de woningnood zijn appartementen voor senioren schaars. Tegelijkertijd hebben hun kinderen of andere jongeren in hun omgeving ook grote moeite om een woning te vinden. Combineer dit eventueel met de maatschappelijk gevoelde behoefte om zorg te verlenen aan ouderen en een idee is geboren: samen gebruik maken van de woning (of het perceel) van de oudere, ook wel 'kangoeroewoning’ genoemd.
Als tweede woontrend voor ouderen noemt ZorgSaamWonen de aanpassingen in de eigen omgeving. Als middelste blog in deze serie waarin we de juridische uitdagingen van de nieuwe woontrends voor ouderen toelichten, behandelen we de trend van het gebruikmaken van de huidige woning door te splitsen of bij te bouwen.
Splitsen van de huidige woning
Eén vorm van een kangoeroewoning is de splitsing van de woning in bijvoorbeeld een boven- en een benedenwoning. Er zijn twee mogelijkheden in het splitsen van een woning: kadastrale en bouwkundige splitsing. De belangrijkste vraag voor de keuze is of de eigenaar van de woning het door de splitsing gecreëerde appartement gaat verkopen of verhuren.
Bouwkundig splitsen
Splitsen ten behoeve van verhuur heet bouwkundig splitsen. Hiervoor is een omgevingsvergunning vereist omdat het pand aan verschillende voorwaarden moet voldoen. Een appartement moet bijvoorbeeld een eigen badkamer en sanitaire voorzieningen hebben.
Kadastrale splitsing
Wil de eigenaar het appartement verkopen? Dan is kadastrale splitsing vereist. Om kadastraal te splitsen is meestal een splitsingsvergunning nodig van de gemeente. Niet iedere woning mag gesplitst worden; de gemeente bepaalt het beleid. Het is dus noodzakelijk om dit vooraf goed uit te zoeken. Na het verkrijgen van de vergunning wordt de splitsing kadastraal vastgelegd. Dit moet geregeld worden bij het Kadaster. Iedere woning krijgt een eigen perceelnummer, perceelsgrenzen en huisnummer. Om kadastraal te mogen splitsen gelden andere voorwaarden aan de woning dan voor bouwkundig splitsen. De woning moet niet alleen een eigen badkamer en sanitair hebben, maar ook een eigen keuken en voordeur.
De gevolgen van het splitsen van een woning
Het is van groot belang vooraf goed duidelijk te hebben wat de juridische constructie wordt en wat de gevolgen ervan zijn. Wordt er ingewoond of zijn er door de splitsing twee huishoudens gecreëerd? Het samen voeren van een huishouden kan van invloed zijn op te ontvangen toeslagen, zoals huurtoeslag, en op bijvoorbeeld uw pensioenuitkering.
Daarnaast speelt de wettelijke basis van de zorgverlening een rol. Wordt dit gefinancierd op basis van een zorgindicatie, bijvoorbeeld de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (“Wmo”)? Een vergunning voor een mantelzorgwoning wordt vaak slechts verleend voor de duur van de zorg. Nadien dient de aanpassing dus weer (gedeeltelijk) te worden teruggedraaid.
Mantelzorgwoning
Een meer zorggerichte variant op het splitsen is de zogeheten mantelzorgwoning. Als hiervoor de ruimte is, kan op het eigen terrein een woning bij- of aangebouwd worden, de mantelzorgwoning. In de bijgebouwde woning kan de mantelzorger gaan wonen, of degene die de zorg ontvangt. Voor de bouw van de mantelzorgwoning is tegenwoordig geen omgevingsvergunning meer vereist. Het blijft wel noodzakelijk om navraag te doen welke regels er in uw gemeente precies gelden. Het bouwwerk moet bijvoorbeeld altijd voldoen aan het Bouwbesluit. Ook kan de bij- of aanbouw invloed hebben op de WOZ-belasting van uw woning én de mantelzorgwoning en andere toeslagen en heffingen. Is het ook bij een huurwoning mogelijk om een mantelzorgwoning toe te voegen? Soms wel; woningcorporaties en gemeenten kunnen vragen hierover beantwoorden.
Tot slot
Kortom: er is veel om aan te denken wanneer de huidige woning aangepast wordt voor gezamenlijke bewoning, eventueel door bij- of aanbouw. De betrokkenen zullen niet alleen met elkaar duidelijke afspraken moeten maken, maar ook alle relevante regelgeving voor het splitsen of met betrekking tot het creëren van een mantelzorgwoning in acht moeten nemen.
Deze blog is onderdeel van de reeks van drie blogs over nieuwe woonvormen voor ouderen. U vindt de andere blogs in het overkoepelende bericht over deze trends.
