Inzet vrijwilligers in coronacrisis
In deze crisistijd bieden veel mensen zich als vrijwilliger aan. Denk aan een vrijwilliger die ondersteuning biedt in het ziekenhuis, die software bouwt voor een digitale bingovariant voor een zorginstelling of die een rozenkweker helpt met het oogsten. Dat is mooi en kan zeer goed van pas komen. Maar welke arbeidsrechtelijke regels zijn hierop van toepassing?
Overzicht regels vrijwilligers
De meeste arbeidsrechtelijke regels die op werknemers in loondienst van toepassing zijn, zijn niet op vrijwilligers van toepassing. Dat maakt de inzet van deze vrijwilligers ook laagdrempelig. Echter er zijn wel een aantal geldende regels waar rekening mee gehouden dient te worden om risico’s te voorkomen.
De belangrijkste regels die van toepassing zijn op de inzet van vrijwilligers vindt u hieronder.
- De zorgplicht (ex artikel 7:658 BW) voor vrijwilligers is over het algemeen gelijk aan de zorgplicht voor werknemers in loondienst. Voldoet u niet aan die zorgplicht waardoor een vrijwilliger schade lijdt, dan bent u in beginsel voor die schade aansprakelijk.
- Brengt een vrijwilliger in de uitoefening van zijn/haar taken schade toe aan derden, dan kunt u in voorkomende gevallen ook aansprakelijk zijn.
- U dient ervoor zorg te dragen dat de vrijwilligers die door u worden ingezet, indien vereist, beschikken over de juiste kwalificaties. Denk aan een chauffeur die over het juiste rijbewijs moet beschikken.
- Kijkt u goed naar uw verzekeringen; bieden die ook dekking indien het een kwestie met een vrijwilliger betreft? En in hoeverre is de vrijwilliger zelf verzekerd/dient u aanvullende verzekeringen af te sluiten?
- Vrijwilligers zijn van de meeste bepalingen van de Arbeidsomstandighedenwet uitgesloten. Sommige bepalingen zijn echter wel op vrijwilligers van toepassing; ik verwijs naar artikel 9.5a van het arbeidsomstandighedenbesluit. Zo gelden bijvoorbeeld bepaalde regels bij ernstige risico’s voor vrijwilligers en ook voor vrijwilligers die als kwetsbaar worden gezien (denk aan zwangere vrouwen).
- De gelijkebehandelingswetgeving is ook op vrijwilligers van toepassing.
- Worden bij de uitvoering van de werkzaamheden zaken gebruikt die u (gratis) van derden ter beschikking hebt gekregen? Dan rust op u de verplichting u ervan te vergewissen dat die zaken in goede staat en niet onveilig zijn. Wordt schade veroorzaakt door het gebruik van voornoemde zaken dan bent u in beginsel aansprakelijk.
Rechterlijk oordeel
Mocht er tijdens de inzet van vrijwilligers in deze hectische tijd toch iets mis gaan, dan is het nog onduidelijk hoe de rechter een voorval beoordeelt. Het zou natuurlijk kunnen dat een rechter in deze crisistijd soepeler omgaat met bovenstaande regels maar dat valt nu nog niet te zeggen.
3 tips om vrijwilligers in te zetten
1) Kijkt u, voor zover van toepassing, in uw CAO. Daarin kunnen aanvullende regels met betrekking tot vrijwilligers staan.
2) Personen die een uitkering van het UWV ontvangen, dienen vrijwilligerswerk bij het UWV te melden. U kunt de vrijwilligers hiervan op de hoogte brengen.
3) In sommige gevallen is het mogelijk een gratis Verklaring Omtrent het Gedrag aan te vragen. Zie hiervoor de website GratisVOG.nl
