Melinda Gayir - 16-08-2023

Groen licht voor CO2-opslagproject Porthos

De beoordeling van de stikstofgevolgen van het CO2-opslagproject Porthos heeft de toets der kritiek doorstaan. Dit betekent dat het project door mag gaan. Dit blijkt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: ‘de Afdeling’) van vandaag. De ministers van Economische Zaken en Klimaat (hierna: ‘EZK’) en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening hebben volgens de Afdeling op basis van objectieve gegevens aangetoond dat uitgesloten is dat het project de omliggende Natura 2000-gebieden aantast.

CO2-opslagproject Porthos

Het inpassingsplan ‘Porthos transport en opslag van CO2’ maakt het mogelijk om CO2 afkomstig van industrie uit het Rotterdamse havengebied op te slaan in lege gasvelden voor de kust. Hiervoor wordt een CO2-transportleiding aangelegd vanuit het havengebied naar de Noordzee. Ook wordt een compressorstation gebouwd in Rotterdam en wordt het gasproductieplatform P18-A in de Noordzee omgezet in een platform voor de opslag van CO2. De minister van EZK heeft hiervoor vergunningen verleend.

Coöperatie Mobilisation for the Environment U.A. (hierna: 'MOB') maakt zich zorgen over de stikstofgevolgen van het project en is daarom in beroep gegaan bij de Afdeling. Volgens de MOB leidt het project tot te veel stikstofneerslag in de omliggende beschermde Natura 2000-gebieden. Ook vindt MOB dat een passende beoordeling (ecologische beoordeling van o.a. stikstofeffecten) moest worden gemaakt. Dit was niet gebeurd vanwege de bouwvrijstelling. Die bouwvrijstelling is volgens MOB in strijd met de Habitatrichtlijn.

Tussenuitspraak over bouwvrijstelling

In een tussenuitspraak oordeelde de Afdeling in november vorig jaar dat de partiële bouwvrijstelling niet gebruikt mag worden. Deze bouwvrijstelling houdt in dat de gevolgen van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden tijdens de bouwfase buiten beschouwing kunnen worden gelaten (artikel 2.9a Wet natuurbescherming jo. artikel 2.5 Besluit natuurbescherming).

De ministers moesten vervolgens voor het project een individuele beoordeling van de stikstofgevolgen maken. Die was tijdens de procedure bij de Afdeling al gemaakt, maar MOB had daarop nog niet kunnen reageren. Na de tussenuitspraak kwam MOB met een reactie op de individuele beoordeling. Volgens MOB schiet deze beoordeling op meerdere punten tekort en worden daardoor de stikstofgevolgen van het project onderschat.

Het oordeel van de Afdeling

De Afdeling geeft MOB geen gelijk. Het Porthos-project leidt weliswaar tot een tijdelijke en korte toename van de stikstofuitstoot op delen van de omliggende Natura 2000-gebieden (namelijk: tussen de 0,01 mol en 0,57 mol stikstof per hectare per jaar), maar de ministers hebben op basis van objectieve gegevens aangetoond dat het in dit geval uitgesloten is dat deze natuurgebieden daarvan significante gevolgen ondervinden. De ministers hebben bovendien de beoordeling van de stikstofgevolgen op basis van de juiste uitgangspunten, en met de vereiste diepgravendheid verricht. Daarmee is voldaan aan de eisen die het natuurbeschermingsrecht stelt. De vrees van de MOB dat hiermee een zogenoemde drempelwaarde voor toekomstige projecten zal ontstaan acht de Afdeling ongegrond. De Afdeling wijst erop dat voor elk plan en project een ecologische analyse moet worden gemaakt. Daarbij moet worden gekeken naar de specifieke milieukenmerken en omstandigheden van het betreffende Natura 2000-gebied. Dit geldt ook bij een tijdelijke en beperkte toename zoals in dit geval aan de orde is.

Tip voor de liefhebbers

De Afdeling heeft een speciale themapagina over stikstof. De liefhebbers onder ons kunnen daar de belangrijkste stikstofuitspraken van de Afdeling van het afgelopen jaar teruglezen. Verder is daar een verklarende begrippenlijst te vinden.