Wijzigingen medisch tuchtrecht per 1 april 2019

Waarschijnlijk bent u er al mee bekend dat de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) per 1 april 2019 is gewijzigd. Omdat een aantal van die wijzigingen vrij ingrijpend zijn, zal ik de belangrijkste veranderingen voor u op een rij zetten:

Verruiming van de reikwijdte van de Wet BIG

Niet alleen behandelingen met een geneeskundig doel, maar ook (be)handelingen met een cosmetisch oogmerk (zoals het geven van botox en fillers), vallen sinds 1 april onder de Wet BIG (en daarmee ook onder het tuchtrecht). Cosmetische behandelingen zullen voortaan dus alleen door bevoegde en bekwame artsen mogen worden uitgevoerd.

Aanpassing van de reikwijdte van de tweede tuchtnorm

In de wet is bepaald dat een beroepsbeoefenaar ook in strijd met de tweede tuchtnorm handelt op het moment dat hij/zij zich niet gedraagt zoals het een goed beroepsbeoefenaar betaamt. Het gevolg hiervan is dat ook gedragingen in de privésfeer onder het tuchtrecht kunnen vallen. Dat is echter alleen het geval indien tussen die privé gedragingen en de beroepsuitoefening voldoende verband bestaat en zij in het licht van de beroepsuitoefening ongeoorloofd worden geacht. Deze verruiming vloeide overigens ook al voorts uit de jurisprudentie maar is nu dus in de wet verankerd.

Invoering van een tuchtklachtfunctionaris

Bij de tuchtcolleges is een tuchtklachtfunctionaris aangesteld die klagers kan helpen bij het opstellen en wijzigen van de klacht. De regering hoopt hiermee te voorkomen dat te lichtvaardige klachten bij het tuchtcollege worden ingediend.

Invoering van griffierecht

Een klager dient voor het indienen van een tuchtklacht voortaan een griffierecht van € 50 te betalen. Bij een geheel of gedeeltelijke gegrondverklaring van de klacht, wordt het griffierecht aan klager terugbetaald en kan het tuchtcollege de aangeklaagde veroordelen in de (proces)kosten die de klager redelijkerwijs heeft moeten maken.

Aanpassing van de maatregelen

• Bij een gegrondverklaring van de klacht kan het tuchtcollege de beroepsbeoefenaar voortaan binden aan bijzondere voorwaarden om zijn/haar beroep uit te oefenen. U kunt denken aan de verplichting om cursussen te volgen;
• Op het moment dat tot doorhaling van de inschrijving in het BIG-register wordt besloten, kan het tuchtcollege ook bepalen dat de beroepsbeoefenaar überhaupt geen beroep in de individuele gezondheidszorg meer mag uitoefenen. Een dergelijk beroepsverbod kan echter alleen worden opgelegd indien de gedragingen van de beroepsbeoefenaar een gevaar kunnen opleveren voor de veiligheid van personen;
• De maatregel tot schorsing wijzigt, in die zin dat de bevoegdheid om handelingen te verrichten voortaan wordt geschorst. Tot 1 april 2019 werd alleen de inschrijving zelf geschorst en mocht de beroepsbeoefenaar nog wel handelingen verrichten. Dat is dus inmiddels niet meer zo. Een beroepsbeoefenaar kan, anders dan voorheen, ook tuchtrechtelijk worden aangesproken voor handelingen die tijdens de schorsing zijn verricht;
• Van het opleggen van een maatregel wordt een aantekening gemaakt in het BIG-register. De berispingen en boetes worden alleen openbaar gemaakt indien het tuchtcollege oordeelt dat dit in het belang is van de individuele gezondheidszorg.

Verplichte vermelding van het BIG-nummer

BIG-geregistreerde beroepsbeoefenaren worden verplicht hun BIG-nummer te vermelden op plekken waar de naam en het beroep van de beroepsbeoefenaar beroepsmatig wordt gebruikt. Het gaat dan bijvoorbeeld om vermelding op websites, briefpapier, de digitale handtekening, facturen en bordjes bij de wachtkamers. Deze wijziging heeft voor veel weerstand gezorgd binnen de beroepsgroep omdat de wijziging volgens de beroepsgroep te snel wordt ingevoerd en niet goed doordacht is. Om die reden heeft de IGJ, op verzoek van de Minister Bruins, besloten deze verplichting vooralsnog niet te handhaven. Tot wanneer is onduidelijk, maar in ieder geval is deze verplichting voorlopig van de baan.