Shira Vrij - 30-07-2019

Online platform Helpling, werkgever of niet?

In een zaak die FNV eind vorig jaar startte tegen Helpling (= een online platform waarop schoonmakers en huishoudens afspraken kunnen maken over uit te voeren huishoudelijke taken) heeft de kantonrechter inmiddels een uitspraak gedaan. FNV claimde dat Helpling een (verkapte) arbeids- dan wel uitzendovereenkomst heeft met de via haar in te huren schoonmakers, maar de kantonrechter Amsterdam is dat niet met FNV eens en oordeelde anders. Volgens de kantonrechter is van een arbeids- of uitzendovereenkomst met Helpling geen sprake. Wel is Helpling arbeidsbemiddelaar.

Online platforms en de juridische kwalificatie

De term ‘platformisering’ (= het aanbieden van diensten via online platforms) is relatief nieuw in arbeidsrechtland maar is een steeds vaker gehoorde term. Herhaaldelijk laait discussie op over de vraag hoe dergelijke platforms gekwalificeerd moeten worden. Zijn organisaties als Uber en Thuisbezorgd werkgevers die met de dienstverleners een (verkapte) arbeidsovereenkomst aangaan? Vervullen zij de rol van uitzendbureaus? Of zijn zij slechts tussenschakels die ervoor zorgen dat particulier en dienstverlener elkaar kunnen vinden? De meningen daarover lopen uiteen en de rechtspraak ook.

Strijd FNV

FNV lijkt zich ten doel te hebben gesteld ervoor te zorgen dat het arbeidsrecht in volle omvang van toepassing is op de platforms van deze wereld. Zij heeft reeds verschillende exploitanten van platforms in procedures betrokken, stellende dat die exploitanten als werkgever gekwalificeerd moeten worden. Arbeidsrechtadvocate van Pot Jonker Advocaten, Muriel Middeldorp, bracht u met twee blogs op de hoogte van de Deliveroo-zaken. In die zaken stond de vraag centraal of de bezorgers die voor online platform Deliveroo werken, zzp’ers of werknemers zijn (de blogs over de eerste Deliveroo-zaak en over de tweede Deliveroo-zaak). Nu is FNV de strijd dus met Helpling aangegaan.

De Helpling-zaak: feiten op een rij

Helpling is een platform waarop schoonmakers hun diensten kunnen aanbieden en huishoudens schoonmaakklussen. De huishoudens betalen voor de klus aan Helpling die het betaalde vervolgens doorstort naar de schoonmaker in kwestie onder aftrek van een vastgestelde commissie. De FNV is van mening dat Helpling een (verkapte) arbeids- dan wel uitzendovereenkomst met de schoonmakers heeft en dus werkgever is. Dit heeft volgens de FNV tot gevolg dat Helpling de CAO schoonmaak- en glazenwassersbedrijf moet toepassen. Helpling stelt het tegenovergestelde en noemt zichzelf slechts een ‘online prikbord’ dat vraag en aanbod bij elkaar brengt. De schoonmakers zijn niet bij Helpling in dienst, maar bij de huishoudens die de opdracht aan de schoonmakers verstrekken (aldus Helpling).

Helpling is geen werkgever, wel arbeidsbemiddelaar

De kantonrechter is het gedeeltelijk met Helpling eens; de relatie tussen de schoonmakers en Helpling is inderdaad geen arbeids- of uitzendrelatie. Er bestaat namelijk geen gezagsverhouding tussen Helpling en de schoonmakers waardoor van een arbeids- of uitzendovereenkomst geen sprake kan zijn. De CAO schoonmaak- en glazenwassersbedrijf hoeft Helpling dus niet toe te passen (de relatie tussen de huishoudens en de schoonmakers is overigens wel een arbeidsrelatie). Dat Helpling louter fungeert als ‘online prikbord’ is echter ook niet juist; daarvoor speelt zij een te actieve rol in het proces. Volgens de kantonrechter is Helpling een arbeidsbemiddelaar. Op arbeidsbemiddeling is artikel 3 lid 1 van de Waadi van toepassing, waarin staat dat voor arbeidsbemiddeling geen tegenprestatie van de werkzoekende (in dit geval de schoonmaker) mag worden bedongen. De commissie die de schoonmakers aan Helpling betaalden, mag vanaf de dag van de uitspraak niet langer door Helpling in rekening worden gebracht. Helpling zal dus over een nieuw verdienmodel moeten nadenken.

Toekomst voor platforms

Het is een kwestie van tijd voordat de volgende rechtszaak tegen een platform wordt aangespannen. Wordt dan opnieuw geoordeeld dat van een dienstverband geen sprake is of valt het kwartje de andere kant op? Wij houden u op de hoogte!